'Disclaimer': Cate Blanchett in een zee van leugens

Regie: Alfonso Cuarón | Cast: Cate Blanchett (Catherine Ravenscroft), Lesley Manville (Nancy Brigstocke), Sacha Baron Cohen (Robert Ravenscroft), Kevin Kline (Stephen Brigstocke), Kodi Smit-McPhee (Nicholas Ravenscroft), e.a. | Afleveringen: 7 | Speelduur: 46-57 minuten | Jaar: 2024

De ster op de officiële poster van Disclaimer verwijst, hoe kan het ook anders, naar een disclaimer. "Alle overeenkomsten met levende en dodende personen berusten niet op toeval", staat op de eerste pagina van de roman die in de serie een sleutelrol speelt. Het televisiedebuut van Roma-regisseur Alfonso Cuarón draait om de herinneringen aan een zomer die voor een dappere schooljongen fataal afliep. Maar door wiens ogen kijken we terug en hoe betrouwbaar is die blik?

Een opwindend manuscript, met die ene disclaimer die alles bepaalt; meer is niet nodig om het leven van Catherine Ravenscroft volledig op zijn kop te zetten. Eén exemplaar arriveert in haar Londense optrekje, één op het kantoor van haar man en een doosje vol bij haar werkgever, waar collega's en stagiaires nieuwsgierig de eerste pagina lezen.

Tot het moment dat het ongewenste pakketje arriveert, leidt deze ijverige carrièrevrouw een drukbezet, maar schijnbaar bevredigend bestaan. Haar grootste zorg is de gesteldheid van haar zoon Nicholas, die in een sociaal isolement leeft. Hij is van haar vervreemd geraakt, terwijl zijn vader overcompenseert om de gunst van zijn zoon wél te behouden. De afstand die Nicholas tussen hem en zijn moeder ervaart doet hem meer dan hij in eerste instantie kan toegeven.

Cuarón slaagt erin een pakkend mysterie op te zetten rond het hoofdpersonage dat in het heden de zwerende littekens van een beladen verleden met zich meedraagt. Vooral in de eerste afleveringen is het gissen naar de waarheid een opwindende bezigheid: flashbacks naar een zonovergoten vakantie worden afgewisseld met een intrige in het grillige Londen, waar een haatdragende weduwnaar alles in het werk stelt om Catherine Ravenscroft ten val te brengen. Hij is niet de schríjver van het pikante manuscript, maar wel de bezorger.

Voor Cate Blanchett moet het een uitdaging zijn geweest om de oudere Catherine te vertolken. Zij moet namelijk niet alleen de emoties van nu, maar ook de weggestopte herinneringen van vroeger geloofwaardig maken. Dat laatste wordt nog eens bemoeilijkt door het feit dat de actrice die haar personage in de flashbacks speelt (Leila George) eigenlijk niet voldoende op haar lijkt. Blanchetts overtuigende spel neemt niet helemaal weg dat de montageovergangen tussen het heden en de vakantieflashbacks soms moeizaam zijn, maar het helpt wel.

Voor een deel echoot de rol die de Australische hier speelt die van opgefokte dirigente in het ijzingwekkende Tár. Ook in Disclaimer speelt ze een trotse vrouw wiens integriteit in twijfel wordt getrokken na een persoonlijke confrontatie. De overeenkomsten houden daarmee niet op, want net als Tár-regisseur Todd Field doet ook Alfonso Cuarón een poging om aan de hand van zijn hoofdrolspeelster op de hedendaagse cancelcultuur te reflecteren.

Field deed dat uitgekiend, Cuarón is minder tactvol: als Catherine na een ongelukkige uitval op de werkvloer wordt gefilmd en uitgejoeld door haar collega's, roept ze hardop dat ze gecanceld wordt. De slinkse stagiaire die haar eerder nog terzijde stond, staat al in de startblokken om op kantoor haar plek over te nemen. Zo terloops als Cuarón drama en context samenbracht in Roma, zo houterig gaat dat in Disclaimer.

Een gebrek aan subtiliteit speelt Disclaimer op meer momenten parten, in het bijzonder als de serie na zes afleveringen toe is aan haar ontknoping. Cuaróns keuzes in die fase roepen herinneringen op aan het eerste seizoen van de HBO-hit Big Little Lies; ook bij die serie intrigeerde de opbouw van de mysterie meer dan de uiteindelijke apotheose. Dat de eindjes op teleurstellende wijze aan elkaar worden geknoopt, betekent overigens niet dat je als kijker het staartje gerust kunt skippen. Daarvoor is de impact van die laatste onthullingen namelijk te groot.

Aan de verbluffende cinematografie van Emmanuel Lubezki (verantwoordelijk voor onder meer Children of Men en Gravity) valt af te zien dat Cuáron met Disclaimer niet over één nacht ijs is gegaan. Een overweldigende scène in de vierde aflevering schreeuwt haast om een groot doek, dat het filmfestival van Venetië deze serie voor haar première gelukkig kon geven. Met de zon aan de hemel gaat de camera van het strand naar de woeste golven, waar de dappere schooljongen zich de zee in spoedt voor een fataal aflopende reddingsoperatie.

Het is een tafereel dat qua beeldvoering enorm doet denken aan de dramatische ontknoping van Roma, waarvoor Cuarón zelf nog achter de camera plaatsnam.Waar die Netflix-film een paar jaar terug gelukkig nog in een hoop bioscopen te zien was, kun je voor Disclaimer maar beter Apple TV+ op je favoriete breedbeeldtelevisie installeren. Een mooier compliment kun je het prestigeproject van een streamingdienst eigenlijk niet geven.



Disclaimer is te zien bij Apple TV+.

Eerste recensies gloednieuwe 'Disclaimer' met Cate Blanchett: kijken of skippen?

De laatste tijd is de Australische actrice Cate Blanchett druk geweest met haar gloednieuwe serie.

Lees verder