Recensie
Netflix-serie 'Katrina: Come Hell and High Water': godverdomme, hoe kon het zo misgaan?
Waardig vervolg op Spike Lee's eerdere documentaires over orkaan Katrina die je ook kan zien zonder kennis daarvan.
Regie: Geeta Gandbhir, Samantha Knowles, Spike Lee | Afleveringen: 3 | Speelduur: 62-88 minuten | Jaar: 2025
In augustus 2005 veroorzaakte orkaan Katrina veel ravage, maar de slachtoffers vielen vooral naderhand omdat verschillende overheden faalden hun eigen burgers te beschermen. Met Katrina: Come Hell and High Water keert Spike Lee terug naar deze natuurramp en de lange nasleep ervan, nadat hij eerder al When the Levees Broke: A Requiem in Four Acts (2006) en If God Is Willing and da Creek Don't Rise (2010) maakte. Ook deze nieuwe documentaire grijpt aan en maakt boos.
Katrina zorgde voor doden en schade in Louisiana en naburige staten, maar het grootste gevaar kwam kort na de orkaan, toen meerdere dijken doorbraken. Een groot deel van New Orleans overstroomde, waarmee vooral de armere zwarte bevolking, gehuisvest in de laagstgelegen wijken en het minst in de gelegenheid om te evacueren, zwaar werd geraakt. De omvang van zowel de orkaan als de ramp die erop volgde was van tevoren flink onderschat en de hulp die daarna nodig was van lokale, regionale en landelijke overheden kwam tergend langzaam op gang.
Een jaar na deze catastrofe verscheen Spike Lee's documentaire When the Levees Broke: een combinatie van nieuwsbeelden van voor, tijdens en na de orkaan en interviews met betrokkenen, van getraumatiseerde bewoners tot verantwoordelijke politici. Lee toonde hartverscheurende verhalen van mensen die moeten omgaan met dood en vernietiging terwijl het einde nog lang niet in zicht lijkt. Maar de film is tevens een deconstructie van het falen van verscheidene overheden, die naar elkaar kijken en wijzen, met name tijdens de directe nasleep van de ramp.
De woede daarover was nog merkbaarder in het vier jaar later verschenen 'vervolg' If God Is Willing and da Creek Don't Rise, waarvoor Lee deels dezelfde mensen interviewde. Ditmaal keek hij vooral naar de langetermijngevolgen van de ramp. Een groot deel van de getroffen mensen heeft nooit kunnen terugkeren naar New Orleans, want de beloofde hulp voor de wederopbouw bereikte hen maar matig of helemaal niet. En de vernietiging van de traditioneel zwarte wijken werd afgemaakt door gentrificatie en dure nieuwbouw die de in 2005 geëvacueerde mensen niet konden betalen.
Het was Lee's bedoeling om ongeveer elke vijf jaar terug te keren en dezelfde mensen opnieuw te interviewen, om te zien hoe het hen was vergaan en hoe hun gemeenschappen en de cultuur van New Orleans zich in de tussentijd hadden ontwikkeld. Dat gebeurde niet, maar het twintigjarige 'jubileum' van orkaan Katrina was aanleiding genoeg om Katrina: Come Hell and High Water te maken. Een driedelige serie ditmaal, al is de totale speelduur daarvan korter dan die van de eerdere twee films (die allebei vier uur en een kwartier duurden).
Lee regisseert alleen de laatste aflevering, die met anderhalf uur en een eigen stijl als een film op zichzelf voelt. Zeker omdat deze begint met een korte samenvatting van de ramp, die net door de twee voorgaande afleveringen uitvoerig is behandeld, soms zelfs met hetzelfde beeldmateriaal. Daardoor voelt het alsof dit project uit twee delen bestaat: de eerste twee afleveringen blikken terug op de ramp en de directe nasleep ervan, in de stijl van When the Levees Broke, terwijl de laatste focust op de twintig jaar erna.
ra
Van de mensen die daarvoor worden geïnterviewd kwam het gros al in Lee's eerdere twee films aan het woord, maar er zijn ook nieuwe gezichten. Mensen die nu pas kunnen praten over wat er destijds allemaal gebeurde, omdat ze pas later terugkeerden naar New Orleans, gedwongen waren elders een leven op te bouwen of in 2005 nog kinderen waren. Naast Katrina snijdt de documentaire een hoop sociale en politieke onderwerpen aan, met een focus op de grotendeels gefaalde wederopbouw en het daardoor deels verdwijnen van lokale gemeenschappen en cultuur in de afgelopen twintig jaar.
Dit valt toe te schrijven aan de incompetentie van goedbedoelende mensen, een enorm gebrek aan geld door een aanhoudende strijd tussen de verschillende overheden én door bewust beleid van diezelfde overheden en bedrijven om de voorheen arme zwarte wijken te transformeren tot rijkere witte wijken. Veel mensen die naar New Orleans verhuizen vanwege de cultuur waar ze zo'n liefhebber van zijn dragen ironisch genoeg bij aan de verwoesting daarvan doordat ze de bevolking vervangen die die cultuur creëerde. Van de hoop en het optimisme uit If God Is Willing and da Creek Don't Rise is nog maar weinig over.
Mocht je de gebeurtenissen van augustus en september 2005 nog helder op het netvlies hebben staan of de eerdere twee documentaires van Lee nog vers in het geheugen hebben, dan kun je het beste meteen met aflevering drie beginnen. Zo niet, dan vormen de eerste twee afleveringen een zeer degelijk gemaakte samenvatting, de nodige geheugensteun en een goede opmars naar aflevering drie. Het hier en daar herhaalde beeldmateriaal en verschil in stijl zorgt voor een ietwat rare overgang, maar dat neemt niet weg dat ook deze documentaire van Lee over Katrina en New Orleans wederom ontroert en kwaad maakt.
In augustus 2005 veroorzaakte orkaan Katrina veel ravage, maar de slachtoffers vielen vooral naderhand omdat verschillende overheden faalden hun eigen burgers te beschermen. Met Katrina: Come Hell and High Water keert Spike Lee terug naar deze natuurramp en de lange nasleep ervan, nadat hij eerder al When the Levees Broke: A Requiem in Four Acts (2006) en If God Is Willing and da Creek Don't Rise (2010) maakte. Ook deze nieuwe documentaire grijpt aan en maakt boos.
Katrina zorgde voor doden en schade in Louisiana en naburige staten, maar het grootste gevaar kwam kort na de orkaan, toen meerdere dijken doorbraken. Een groot deel van New Orleans overstroomde, waarmee vooral de armere zwarte bevolking, gehuisvest in de laagstgelegen wijken en het minst in de gelegenheid om te evacueren, zwaar werd geraakt. De omvang van zowel de orkaan als de ramp die erop volgde was van tevoren flink onderschat en de hulp die daarna nodig was van lokale, regionale en landelijke overheden kwam tergend langzaam op gang.
Een jaar na deze catastrofe verscheen Spike Lee's documentaire When the Levees Broke: een combinatie van nieuwsbeelden van voor, tijdens en na de orkaan en interviews met betrokkenen, van getraumatiseerde bewoners tot verantwoordelijke politici. Lee toonde hartverscheurende verhalen van mensen die moeten omgaan met dood en vernietiging terwijl het einde nog lang niet in zicht lijkt. Maar de film is tevens een deconstructie van het falen van verscheidene overheden, die naar elkaar kijken en wijzen, met name tijdens de directe nasleep van de ramp.
De woede daarover was nog merkbaarder in het vier jaar later verschenen 'vervolg' If God Is Willing and da Creek Don't Rise, waarvoor Lee deels dezelfde mensen interviewde. Ditmaal keek hij vooral naar de langetermijngevolgen van de ramp. Een groot deel van de getroffen mensen heeft nooit kunnen terugkeren naar New Orleans, want de beloofde hulp voor de wederopbouw bereikte hen maar matig of helemaal niet. En de vernietiging van de traditioneel zwarte wijken werd afgemaakt door gentrificatie en dure nieuwbouw die de in 2005 geëvacueerde mensen niet konden betalen.
Het was Lee's bedoeling om ongeveer elke vijf jaar terug te keren en dezelfde mensen opnieuw te interviewen, om te zien hoe het hen was vergaan en hoe hun gemeenschappen en de cultuur van New Orleans zich in de tussentijd hadden ontwikkeld. Dat gebeurde niet, maar het twintigjarige 'jubileum' van orkaan Katrina was aanleiding genoeg om Katrina: Come Hell and High Water te maken. Een driedelige serie ditmaal, al is de totale speelduur daarvan korter dan die van de eerdere twee films (die allebei vier uur en een kwartier duurden).
Lee regisseert alleen de laatste aflevering, die met anderhalf uur en een eigen stijl als een film op zichzelf voelt. Zeker omdat deze begint met een korte samenvatting van de ramp, die net door de twee voorgaande afleveringen uitvoerig is behandeld, soms zelfs met hetzelfde beeldmateriaal. Daardoor voelt het alsof dit project uit twee delen bestaat: de eerste twee afleveringen blikken terug op de ramp en de directe nasleep ervan, in de stijl van When the Levees Broke, terwijl de laatste focust op de twintig jaar erna.
ra
Van de mensen die daarvoor worden geïnterviewd kwam het gros al in Lee's eerdere twee films aan het woord, maar er zijn ook nieuwe gezichten. Mensen die nu pas kunnen praten over wat er destijds allemaal gebeurde, omdat ze pas later terugkeerden naar New Orleans, gedwongen waren elders een leven op te bouwen of in 2005 nog kinderen waren. Naast Katrina snijdt de documentaire een hoop sociale en politieke onderwerpen aan, met een focus op de grotendeels gefaalde wederopbouw en het daardoor deels verdwijnen van lokale gemeenschappen en cultuur in de afgelopen twintig jaar.
Dit valt toe te schrijven aan de incompetentie van goedbedoelende mensen, een enorm gebrek aan geld door een aanhoudende strijd tussen de verschillende overheden én door bewust beleid van diezelfde overheden en bedrijven om de voorheen arme zwarte wijken te transformeren tot rijkere witte wijken. Veel mensen die naar New Orleans verhuizen vanwege de cultuur waar ze zo'n liefhebber van zijn dragen ironisch genoeg bij aan de verwoesting daarvan doordat ze de bevolking vervangen die die cultuur creëerde. Van de hoop en het optimisme uit If God Is Willing and da Creek Don't Rise is nog maar weinig over.
Mocht je de gebeurtenissen van augustus en september 2005 nog helder op het netvlies hebben staan of de eerdere twee documentaires van Lee nog vers in het geheugen hebben, dan kun je het beste meteen met aflevering drie beginnen. Zo niet, dan vormen de eerste twee afleveringen een zeer degelijk gemaakte samenvatting, de nodige geheugensteun en een goede opmars naar aflevering drie. Het hier en daar herhaalde beeldmateriaal en verschil in stijl zorgt voor een ietwat rare overgang, maar dat neemt niet weg dat ook deze documentaire van Lee over Katrina en New Orleans wederom ontroert en kwaad maakt.
