Recensie Netflix-serie 'The Crown' seizoen 6

Regie: Alex Gabassi, Christian Schwochow, May el-Toukhy, e.a. | Cast: Imelda Staunton (Elizabeth II), Jonathan Pryce (Philip), Dominic West (Charles), Elizabeth Debicki (Diana), Lesley Manville (Margaret), Khalid Abdalla (Dodi Fayed), Salim Daw (Mohamed Al Fayed), Olivia Williams (Camilla), Ed McVey (William), Luther Ford (Harry), e.a. | Afleveringen: 10 | Speelduur: 39-72 minuten | Jaar: 2023

Koningin Elizabeth II was na ruim zeventig jaar haast verkleefd met de Britse troon. Op de Franse koning Lodewijk XIV na was ze de langst regerende monarch in de wereldgeschiedenis. Ze versleet vijftien minister-presidenten, van oorlogspremier Winston Churchill tot de vijftig dagen van Liz Truss, waarvan Elizabeth er amper drie meemaakte. Grote wereldgebeurtenissen vonden plaats tijdens Elizabeths hoedanigheid als vorstin, maar haar populariteit kreeg een flinke knauw na de tragische dood van Diana.

Na zestig afleveringen verdeeld over zes seizoenen kunnen we tevens de balans opmaken over The Crown. De Netflix-serie, waarvan menig aflevering het budget en de productiewaarde van een kleine speelfilm heeft, houdt het voor gezien. De gebeurtenissen in en om Buckingham Palace komen te dichtbij en dan wordt het lastiger inleven.

Fans van de serie krijgen nog net de dood van Margaret mee, in een van de meest ontroerende afleveringen die draait om de bijzondere band tussen de Windsor-zussen. De Queen Mum blaast haar laatste adem uit en troonopvolger William ontmoet zijn toekomstige vrouw Kate Middleton. Charles tot slot mag dan eindelijk zijn Camilla trouwen.

Wat de serie van Peter Morgan zo sterk maakte, behalve de adembenemende locaties, kostuums en sets, was de vaak originele insteek. Een desastreus mijnongeval of een dikke mist die duizenden Britten het leven kostte: naast de gebeurtenissen aan het hof wist Morgan feilloos de sentimenten in de Britse samenleving te koppelen aan het koningshuis. Elizabeth sprak vaak over zichzelf als 'de soeverein' of 'het instituut' en zag het als haar missie om de taak tot aan haar dood te volbrengen.

De sterkste afleveringen draaien om de vorstin zelf, of ze nu vertolkt wordt door Claire Foy, Olivia Colman of Imelda Staunton, die elk twee seizoenen voor hun rekening namen. En dat is dan ook precies de reden waarom de afsluitende tien afleveringen voor zeker de helft niet willen beklijven. Voor het eerst werd een seizoen van The Crown opgeknipt in twee delen, waarvan de eerste set geheel gewijd was aan Lady Di, inclusief haar kennismaking met Dodi Fayed en dat hartverscheurende ongeval in een Parijse tunnel.

Op zichzelf beschouwd prima afleveringen, waarin er door de schrijvers die al eerder hebben moeten verklaren met fictie bezig te zijn, wel heel veel vrijheid wordt genomen. Maar zelfs als de tragiek zich heeft voltrokken neemt de nasleep nog heel veel tijd in beslag. Een jonge William die de dood niet kan verwerken en zich verwijdert van zijn vader, de huidige koning Charles, Mohamed Al Fayed die wil bewijzen dat het koningshuis zelf de hand heeft gehad in het ongeval: het degradeert Elizabeth – als ze al in beeld komt – tot een bijfiguur.

Uitgerekend de vraag welke invloed de dood van Diana heeft op de populariteit van de Windsors komt er uitermate bekaaid vanaf. Het is Elizabeth er alles aan gelegen om het instituut in stand te houden, dus houdt ze representatieve peilingen in den lande, waarvan de uitkomst vervolgens weer sterk in twijfel worden getrokken. De vaak belachelijke functies die al eeuwenlang bestaan en draaien om futiliteiten als de zorg voor de koninklijke zwanenpopulatie of het antieke serviesgoed worden tegen het licht gehouden om vervolgens een bijzondere conclusie op te leveren.

De vraag in welke mate het koningshuis nog van deze tijd is wordt niet gemeden. Het is een discussie die ook woedt in ons land, dat worstelt met zijn 'fietsmonarchie'. Het is bekend dat Elizabeth het als haar taak zag om tot de laatste ademteug het ambt te vervullen. In de weergaloos mooie slotaflevering overziet ze haar leven, dat ze eens omschreef als een eer en niet als offer.

Er wordt door de schrijvers gespeeld met fictieve gedachten van de koningin, ze als bijna tachtigjarige de balans van haar heerschappij opmaakte. Het leidt tot de diepzinnige reflectie dat Elizabeth Windsor al lang geleden begraven is, toen ze de troon besteeg. Het blijkt een verstandige keuze om nog niet meer seizoenen aan The Crown vast te plakken, hoe graag we misschien ook gewild hadden dat de producenten door waren gegaan.

De grote klasse van de zestigste aflevering, waarin toch nog even stil wordt gestaan bij de dood van Elizabeth in september 2022, laat zien dat de kwaliteit van The Crown ongeëvenaard is. Het is dan ook een trieste constatering dat niet alleen de koek op is, maar dat dit afsluitende seizoen de boeken in zal gaan als matig. Wil je niet teleurgesteld worden, beperk je dan tot de genoemde laatste aflevering en Ritz. Helaas werkt het zo niet.



The Crown is te zien bij Netflix.