Recensie Videoland-serie 'The Handmaid's Tale' seizoen 5

Regie: Elisabeth Moss, Dana Gonzales, Natalia Leite, e.a. | Cast: Elisabeth Moss (June Osborne), Yvonne Strahovski (Serena Joy Waterford), Ann Dowd (Aunt Lydia Clements), O-T Fagbenie (Luke Bankole), Samire Wiley (Moira Strand), Bradley Whitford (Joseph Lawrence), e.a. | Aantal afleveringen: 10 | Speelduur: 42-55 minuten | Jaar: 2022

Margaret Atwood, de schrijfster van The Handmaid's Tale en een van de producenten van de televisieverfilming hiervan, heeft in interviews verklaard dat alles wat je in haar boek uit 1985 tegenkomt al eens in meer of mindere mate is voorgevallen in de wereldgeschiedenis. Ze haalde haar inspiratie uit de politieke en religieuze geschiedenisboeken.

Het uitgangspunt van een strengchristelijke samenleving die vrouwen niet alleen heeft gedegradeerd tot broedkippen maar ook als ondergeschikt aan de man is dus niet zo vergezocht als het lijkt. Het heeft in ieder geval geresulteerd in een van de indringendste series van dit moment, die door steeds verder oprukkende conservatisme in deze gepolariseerde wereld alsmaar dichter bij de werkelijkheid komt.

De serie leek even al haar kruit te hebben verschoten toen hoofdpersoon June Osborne vluchtte uit Gilead, het fictieve land dat grotendeels overlapt met de huidige Verenigde Staten, naar het neutrale Canada. Samen met haar dochter Nichole werd ze herenigd met echtgenoot Luke en bestie Moira. Maar Gilead loslaten kan June niet, omdat haar andere dochter Hannah er nog steeds wordt vastgehouden. Hannah, inmiddels een jonge puber, lijkt hetzelfde lot te wachten als haar moeder, namelijk fungeren als dienstmaagd.

Daar komt bovenop dat het vorige seizoen eindigde met de dood van Fred Waterford, haar voormalige 'eigenaar' die door June en haar verzetsmakkers werd opgejaagd en bruut afgeslacht. Een andere verrassing was dat Freds weduwe Serena, in tegenstelling tot alles wat wetenschappelijk mogelijk was, zwanger is geraakt. Het is de interactie tussen June en Serena die een van de belangrijkste hoofdmoten van dit voorlaatste seizoen vormt.

Er is niet alleen sprake van een emotionele afhankelijkheid tussen de twee dames, maar ook een fysieke, zo blijkt uit de meest intense aflevering, die niet voor niets de titel Together draagt. June is ondertussen een paria. Zij en andere uit Gilead gevluchte vrouwen zijn ook in Canada hun leven niet zeker vanwege oprukkende vreemdelingenhaat.

Maar zelfs met Gilead meer op de achtergrond is het dystopische land in het vijfde seizoen nooit ver weg. Serena krijgt een koekje van eigen deeg wanneer blijkt dat ze als zwangere vrouw een interessante pion is in de strijd van Gilead om het woord te verkondigen. De aanvankelijke strijd met June loopt hoog op, om vervolgens plaats te maken voor een geheel andere dynamiek. De schrijvers zetten je voortdurend op het verkeerde been, waarbij hoop en wanhoop elkaar vaker afwisselen dan Britse premiers.

Er zijn weinig actrices die zo'n indringende blik kunnen genereren als Elisabeth Moss, die agressie, liefde, verbetenheid, wraakzucht, mededogen en strijdvaardigheid in zich verenigt. De door haar neergezette June is een van de vele ambigue personages die de serie rijk is. De strikte scheiding tussen goed en kwaad bestaat niet in de wereld van Atwood. De personages worden gedreven door hun omstandigheden, maar moeten voortdurend bijschakelen omdat die omstandigheden steeds veranderen.

The Handmaid's Tale is bovenal dan ook een serie waarin de veranderlijkheid van de menselijke natuur wordt gedemonstreerd. Hoofdpersonen June en Selena zijn zowel elkaars aartsvijanden als op elkaar aangewezen. Het zorgt voor een ongemakkelijke maar doeltreffende dynamiek waarbij wantrouwen voortdurend op de loer ligt. Ook dit vijfde seizoen staat garant voor nagelbijtende confrontaties en actiemomenten, waarbij Gilead na June ook door anderen langzaam van binnenuit wordt uitgehold.

In deze tijd van verharding en oprukkend religieus fanatisme (zie de abortusdiscussie in de Verenigde Staten) is The Handmaid's Tale maatschappelijk en politiek relevanter dan ooit. Zelfs plotelementen als vreemdelingenhaat en het in de kiem smoren van chronisch lastige vrouwen als June voelen relevant en urgent. Er staat ons nog één seizoen van deze dystopische thrillerserie te wachten. Het gelijknamige boek van Atwood is men al een tijd voorbij, maar naar verluidt en verwachting werkt men langzaam toe naar het vervolg The Testaments.



The Handmaid's Tale is te zien bij Videoland.