'One South: Portrait of a Psych Unit': niet alleen het leed van de patiënten komt aan bod

Regie: Lindsey Megrue, Alexandra Shiva | Afleveringen: 2 | Speelduur: 74-83 minuten | Jaar: 2024

Tenzij een documentaire gaat over een onbekend doch superinteressant onderwerp, hangt veel af van de timing. Zo hadden de makers van André Hazes, Zij Gelooft in Mij het geluk dat de carrière van de geportretteerde zanger destijds op zijn gat lag. Bij One South: Portrait of a Psych Unit had men wat minder geluk: de getoonde afdeling van een psychiatrisch ziekenhuis is van groot belang, maar tijdens het filmen gebeurde er niet bijster veel.

One South is de enige psychiatrische afdeling in de Verenigde Staten die uitsluitend jongvolwassenen opvangt. Het doel is deze jongeren aan de rand van de afrond in zeven tot tien dagen weer stabiel te krijgen en daarna, met ondersteuning, weer de wereld in te sturen. De documentaire volgt zowel patiënten als behandelaars.

Een melding vooraf geeft aan dat patiënten goed zijn geïnformeerd en geadviseerd voordat ze toestemming gaven om te worden gefilmd. Geen uitbuiting, dus. Een andere melding geeft aan dat een op de tien Amerikanen zware mentale problemen heeft. Dat zijn dus ongeveer 34 miljoen mensen. Het verklaart mogelijk waarom aan de andere kant van de Atlantische Oceaan het beeld bestaat dat bij veel Amerikanen een steekje los zit.

Een deel van de patiënten kampt met depressie. Hun brein is niet meer in staat om de juiste stofjes aan te maken om te kunnen relativeren of iets los kunnen laten. Er zijn echter ook wat patiënten die letterlijk stemmetjes in hun hoofd beginnen te horen en enkelen die vanuit het niets woedend en agressief kunnen worden.

Natuurlijk is het van belang dat er over dit soort zaken wordt geïnformeerd. Op die manier kunnen we dingen herkennen bij onszelf of bij anderen, om vervolgens de hulp te krijgen of bieden die nodig is. En dat deze afdeling er uitsluitend voor jongeren is, mensen met meer toekomst in het verschiet, is prachtig. Alleen gebeurt er tijdens twee afleveringen van bijna anderhalf uur niet bijzonder veel.

Tegen het einde van de eerste aflevering krijgt iemand een heftige woedeaanval. Er wordt niet getoond wie en in de volgende aflevering wordt er niet meer over gesproken. Verwacht geen vuurwerk. De documentaire bevat voornamelijk gesprekken met patiënten die vertellen over hun gevoelens en advies krijgen hoe ze daarmee om kunnen gaan. Dat kennen we al. De druk van de gewenste deadline van maximaal tien dagen is nooit echt voelbaar, terwijl die er voor de begeleiders wel degelijk is.

One South trekt pas weer de aandacht op de momenten waarop minder conventionele zaken aan bod komen, zoals hoe de begeleiders met elkaar omgaan. Er worden verplichte gesprekken ingelast waarin zij kunnen ventileren over de druk van hun werk. Vergaderingen waarin ze een aromatherapiesessie houden zodat ze hun dag met een kalme geest kunnen beginnen.

Of een videochat tussen een patiënt, een meisje in een rolstoel, en haar ouders. In eerste instantie klinkt het alsof zij als ze thuis volledig het slachtoffer uithangt en haar ouders haar best doen. Het is dan ook vreemd dat de begeleider aangeeft dat de ouders misschien toch even hun mond moeten houden en bewust moeten luisteren. Wat blijkt? Vader moet ook zorgen voor een demente moeder, waardoor zijn gedrag naar zijn dochter toch enigszins beïnvloed is.

Met sommige jongeren is het makkelijk meeleven. Zoals een meisje dat het stemmetje in haar hoofd niet kan uitschakelen en steeds zichzelf moet aanhoren over wat voor een waardeloos mens ze is. Het is zichtbaar dat de kliniek haar helpt. Anderen zijn wat lastiger, zoals het meisje dat weigert te erkennen dat het niet goed met haar gaat en zelf aangeeft zich extreem te gedragen zodat ze haar zin krijgt. Een verwend prinsesje, maar ook zij heeft hulp nodig en de kliniek heeft een verantwoording.

Tijdens lange gesprekken kan de camera weinig anders doen dan om de mensen heen draaien. Een diepzinnig bedoeld shot op een knotje. Het boeit allemaal niet zo. Meer dan de helft van de beelden is voorzien van een zachte ambient soundtrack. Het volume staat niet zo hoog dat het stoort, maar eigenlijk was zo veel muziek niet nodig geweest.

Het onderwerp is ontzettend belangrijk, maar One South brengt het helaas een beetje braaf en bij vlagen oninteressant. Daar kunnen de makers niets aan doen, die kregen toestemming om te filmen tijdens een bepaalde periode. Blijkt dat er in die tijd gewoon niet veel gebeurde wat voor een interessante documentaire zorgt. Gelukkig geeft die daar zelf advies voor: accepteer dat het is wat het is.



One South: Portrait of a Psych Unit is te zien bij HBO Max.